اصلاحات، پایگاه مردمی، تهدید یا نقطه‌ی قوت؟ به قلم زانیار محمدی

اصلاحات، پایگاه مردمی، تهدید یا نقطه‌ی قوت؟
به قلم زانیار محمدی

گفتمان اصلاح طلبی یا به عبارتی جریان تغییر شرایط اجتماعی، سیاسی، اقتصادی فرایندی فکری و عملی است که نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان شناخته شده و رایج می‌باشد. این گفتمان همواره در جستجوی روش‌های تغییرات آرام و تدریجی از مسیر فرایندهای دموکراتیک است، بدین معنا که از یک سو در تقابل با براندازی و فعالیت‌های رادیکال و از سوی دیگر مخالف محافظه کاری منفعلانه قدم برمی‌دارد.
این واقعیت که جریانی اجتماعی-سیاسی بدون در دست داشتن قدرت دارای مقبولیت بالایی در میان لایه‌های مختلف جامعه باشد نشان از محبوبیت و نزدیکی خط فکری آن با مردم بوده که این موقعیت سرمایه‌ی اجتماعی و سیاسی برای این جریان بهمراه دارد. اما هر جریان مردمی و از آن جمله اصلاح‌طلبی در ایران، ممکن است مورد سواستفاده قرار گرفته و از آرمان‌های اصیل خود فاصله بگیرد چرا که همیشه هستند افراد و جریان‌هایی که با اهداف غیر اصلاح‌طلبانه قصد سوء استفاده از فضای تغییرطلبانه‌ی جامعه را داشته باشند.
آنچه در خلال انتخابات ۷اسفند به‌عنوان یک واقیعت مسلم برای همگان مسجل گشت مقبولیت بی‌حد و حصر جریان اصلاحات در میان آحاد مردم و طیف‌های مختلف آن بود، حال نکته این است این مقبولیت مطلقا به نفع اصلاحات است یا خطراتی را هم در پی دارد؟
از جمله ی تهدیدات مورد اشاره، متمایل شدن به سمت انعطاف‌پذیری بیشتر و نادیده گرفتن بعضی از مسایلی است که به دلیل محدودیت هایی که برای تحقق آن وجود دارد، این محدودیت ها نباید سبب دست کشیدن از آرمان ها و اهداف اساسی جبهه‌ی اصلاحات شود. نرمش و تغییر در مواضع تشکیلاتی برای بهبود شرایط که خود نیز نوعی اصلاح طلبی در درون خود جریان است تا جایی که به اصل تفکر خدشه ای وارد نکند میتواند استراتژی خوبی باشد اما همواره باید آسیب‌های آن را نیز مدنظر قرار داد.
همچنین تهدید دیگری که می تواند متوجه یک جریان مردمی باشد ورود اشخاص سودجو و منفعت‌طلب است، این اشخاص برای نیل به اهداف غیر مردمی خود از فرآیندهای دموکراتیک درون جریان‌های اصلاح‌طلبی استفاده ی ابزاری نموده و باعث ایجاد دودستگی، زاویه گرفتن و جبهه‌گیری‌های غیرضروری در بین جریان و مردم شده و صد البته به اتحاد درون جریان هم لطمه وارد می‌نمایند. لذا باید مکانیزمی اساسی برای ورود و قرارگرفتن افراد در لایه‌های مختلف مدیریت جریان اصلاحات ایجاد شود تا افرادی شایسته و توانمند و در عین‌حال باورمند به اصول و مبانی اصلاح‌طلبی که مسلما اولویت منافع و خواسته‌های جامعه را در نظر خواهند داشت قرار گرفته و با درایت و تدبیر کشتی عظیم اصلاح‌طلبی را به ساحل امن و آسایش پیشرفت و توسعه‌ی همه‌‌جانبه‌ی کشور برسانند.
در جریان انتخابات هفتم اسفند در بسیاری از حوزه‌های انتخابی کاندیداهایی بوده‌اند که صرفا با توجه به امکان بیشتر موفقیتشان در لیست اصلاحات، خود را به این جریان نزدیک کرده و گاها خود را متولی اصلاحات قلم داد کرده‌اند که این مسأله نیز با رد صلاحیت‌های گسترده‌ی چهره‌های شاخص اصلاح‌طلبان بیش از پیش برای چنین افرادی مهیا و فراهم گشت. بدون شک ورود فله‌ای این افراد به جامعه‌ی بزرگ اصلاحات و دست‌یازیدن آن‌ها به اعمال خلاف با مبانی اصلاح‌طلبی موجب ایجاد سردرگمی و بی‌اعتمادی مردم نسبت به جریان اصلاحات خواهد شد.
اصلاحات و اصلاح طلبی میدان بازی‌های سوداگرانه و منفعت‌طلبی‌های فردی نیست، لذا راهکار اساسی در شرایط فعلی این است که اصلاح‌طلبان با تقویت و استمرار اتحاد خود و با بررسی‌های گسترده سیاسی-اجتماعی و سنجش شرایط موجود مکانیزمی علمی و سازمانی را بنیاد نهاده که از تشتت‌آرا و اختلاف‌های فلج‌کنند جلوگیری نموده و با اولویت قراردادن منافع جمعی جامعه مانع از میدان‌داری‌های فردی و فرقه‌ای برخی افراد و جریان‌ها شوند.

زانیار محمدی